Category: เทพเจ้า

โอมพันนา (Om Banna) หรือ บาบากระสุน (Bullet Baba) เป็นศาลเจ้าที่ตั้งอยู่ในอำเภอปาลีใกล้กับเมืองโชธปุระ ประเทศอินเดีย เพื่อบูชาเทพเจ้าชื่อเดียวกันที่อยู่ในรูปของรถจักรยานยนต์ ตัวศาลเจ้าตั้งอยู่ห่างไป 20 กิโลเมตร (12 ไมล์) จากตัวเมืองปาลี และ 53 กิโลเมตร (33 ไมล์) จากเมืองโชธปุระ รถจักรยานยนต์คันดังกล่าวเป็นรถรุ่น รอยัลเอนฟีลด์บุลเลท RNJ 7773 ขนาด 350 ซีซี เชื่อกันว่าโอมพันนาจะช่วยคุ้มครองเรื่องการเดินทางให้เป็นไปโดยราบรื่นและปลอดภัย[เมื่อวันที่ 2 ธันวาคม 1988 โอม พันนา ชายหนุ่มผู้มีชื่อเดิมคือ โอม สิงห์ รฐูร (Om Singh Rathore) (คำว่า banna เป็นคำเรียกเยาวชนวรรณะราชปุตในทางให้เกียรติ) เดินทางจากเมืองบังคที (Bangdi) ใกล้ สันเทราว (Sanderao) ในปาลีมุ่งหน้าโจติลา (Chotila) ด้วยรถจักรยานยนต์ ก่อนจะสูญเสียการควบคุมรถและชนเข้ากับต้นไม้ริมทาง และเสียชีวิตคาที่…

แอสคลีเพียส (Asclepius) (ละติน Aesculapius, กรีก Asklepios) เป็นเทพเจ้าแห่งการแพทย์ การรักษา และการฟื้นคืนชีพ ในตำนานเทพปกรณัมกรีกในยุคกรีกโบราณ แอสคลีเพียส เป็นตัวแทนของการรักษาทางการแพทย์ บุตรสาวและบุตรชายของแอสคลีเพียสต่างก็มีความสำคัญเกี่ยวกับการแพทย์ด้วยเช่นกัน บุตรสาวของแอสคลีเพียสได้แก่ ไฮเจีย (Hygea) เป็นเทพีแห่งสุขอนามัยและความสะอาด ลาโซ (Laso) เป็นเทพีแห่งการฟื้นฟู อาเซโซ (Aceso) และ แพนะเซีย (Panacea) เทพีแห่งการรักษา บุตรชายของแอสคลีเพียส มาเคออน (Machaon) และ โพดาลิริอุส (Podalirius) เป็นศัลยแพทย์ทหารของกรีก ปรากฏชื่ออยู่ในสงครามเมืองทรอยแอสคลีเพียส เป็นบุตรของเทพเจ้าอะพอลโล ซึ่งถือว่าเป็นเทพเจ้าแห่งการแพทย์เช่นกัน คทาของแอสคลีเพียสใช้แทนสัญลักษณ์แทนการแพทย์ในสมัยกรีกและใช้มาจนถึงปัจจุบัน ตำนานวิทยา แอสคลีเพียส เป็นบุตรของเทพเจ้าอะพอลโล ที่เกิดกับโคโรนิส เมื่ออะพอลโลไม่อยู่ โคโรนิส ซึ่งกำลังตั้งครรภ์ ได้นอกใจตกหลุมรัก อิสคิส (Ischys) บุตรของอีลาตัส (Elatus) เมื่ออะพอลโลรู้เข้าด้วยความโกรธและเสียใจจึงส่ง อาร์ทิมิส ผู้เป็นพี่สาวไปฆ่านางเสีย ขณะที่ร่างของโคโรนิสกำลังจะถูกเผา อะพอลโลรู้สึกตัวว่าในท้องของนางมีทารกอยู่จึงให้ อาร์ทิมิส…

อีริส (กรีก Ἶρις, Īris) หรือ ไอริส คือเทพีแห่งข่าวสารของพระนางจูโน หรืออีกนัยหนึ่งคือเทพีแห่งสายรุ้ง ชาวกรีกนิยมปลูกดอกไอริสไว้ที่หลุมศพ เนื่องจากเชื่อกันว่าเทพีอีริสคือผู้นำทางดวงวิญญาณของผู้หญิงไปสู่สุคติ (เทพเมอร์คิวรี คือผู้นำดวงวิญญาณของผู้ชาย) เนื่องจากเทพีอีริส คือ เทพีประจำพระองค์เทพีจูโน และกลายเป็นสัญลักษณ์ของการพูดจาคมคาย และความมีพลัง ชาวอียิปต์เชื่อว่า กลีบทั้งสามของดอกไอริส หมายถึงความศรัทธาปัญญา และความกล้าหาญ ชื่อเทพีอีริสได้ถูกนำมาใช้ตั้งเป็นชื่อดาวเคราะห์น้อยในแถบดาวเคราะห์น้อย 7 อีริส ซึ่งถูกค้นพบโดยในปี 1847 โดยจอห์น ไฮนด์ (John Hind) นักดาราศาสตร์ชาวอังกฤษแถบดาวเคราะห์น้อย (อังกฤษ Asteroid belt) เป็นบริเวณในระบบสุริยะที่อยู่ระหว่างวงโคจรของดาวอังคารกับดาวพฤหัสบดี ประกอบไปด้วยวัตถุรูปร่างไม่แน่นอนจำนวนมาก เรียกว่าดาวเคราะห์น้อย (asteroid หรือ minor planet) บางครั้งก็เรียกแถบดาวเคราะห์น้อยว่า แถบหลัก เพื่อแยกแยะมันออกจากดาวเคราะห์น้อยกลุ่มอื่น ๆ ที่มีอยู่ในระบบสุริยะ เช่น แถบไคเปอร์ มวลกว่าครึ่งหนึ่งของแถบดาวเคราะห์น้อยอยู่ในดาวเคราะห์น้อยที่มีขนาดใหญ่ที่สุด 4 ดวง ได้แก่ ซีรีส, เวสตา, พัลลัส…

เลออโคออน (อังกฤษ Laocoön กรีก Λαοκόων) เป็นลูกของอะโคทีส (Acoetes) เป็นนักบวชโทรจันของโพไซดอนในตำนานเทพเจ้ากรีก (หรือเทพเนปจูน) แต่เลออโคออนไปละเมิดกฎอาจจะด้วยการแต่งงานและมีลูก หรืออาจจะโดยการปฏิบัติตัวในทางที่ไม่เหมาะสมโดยการไปสมสู่กับภรรยาต่อหน้ารูปเคารพในวัด บทบาทของเลออโคออนในตำนานสงครามเมืองทรอยคือไปพยายามเตือนฝ่ายทรอยไม่ให้รับม้าโทรจันจากฝ่ายกรีก ซึ่งทำความพิโรธให้แก่เทพเจ้าผู้ส่งงูทะเลสองตัวจากเกาะเทเนดอสมาเข่นฆ่า ม้าโทรจัน หรือ ม้าไม้เมืองทรอย (อังกฤษ Trojan horse) เป็นม้าขนาดใหญ่ที่ทำจากไม้ จากมหากาพย์อีเลียดเรื่องสงครามเมืองทรอย ม้าไม้นี้เกิดขึ้นจากอุบายของโอดิสเซียส ในการบุกเข้าเมืองทรอย ที่มีป้อมปราการแข็งแรง หลังจากที่รบยืดเยื้อมานานถึง 10 ปีแล้ว ด้วยการให้ทหารสร้างม้าไม้นี้ขึ้นมา แล้วลากไปวางไว้หน้ากำแพงเมืองทรอย แล้วให้ทหารกรีกแสร้งทำเป็นล่าถอยออกไป เมื่อชาวทรอยเห็นแล้วเข้าใจว่าเป็นบรรณาการที่ทางฝ่ายกรีกสร้างขึ้นมาเพื่อบูชาเทพเจ้าและล่าถอยไปแล้ว จึงลากเข้าไปไว้ในเมืองและฉลองชัยชนะ เมื่อตกดึก ทหารกรีกที่ซ่อนตัว อยู่ในม้าไม้ ก็ไต่ลงมาเผาเมืองและปล้นเมืองทรอยได้เป็นที่สำเร็จ ปัจจุบัน ม้าโทรจัน ได้กลายมาเป็นสำนวนในภาษาอังกฤษ และเป็นชื่อของโปรแกรมคอมพิวเตอร์ ที่เมืองชานักกาเล ประเทศตุรกี ซึ่งเคยเป็นที่ตั้งของเมืองทรอยจริงตามประวัติศาสตร์ ทางผู้สร้างภาพยนตร์เรื่อง Troy เมื่อปี ค.ศ. 2004 ก็ได้มอบม้าไม้ตัวที่ใช้ในเรื่องให้แก่เมือง ซึ่งกลายเป็นจุดสนใจและเป็นสถานที่ท่องเที่ยวสำคัญของเมืองด้วย[โอดิสเซียส หรือ โอดิสซูส (กรีก Ὀδυσσεὺς, โอ-ดุส-เซวส์…

ยูฟรอซินี (อังกฤษ Euphrosyne กรีก Εὐφροσύνη) เป็นเทพีองค์หนึ่งในสามองค์ในกลุ่มเทพีชาริทีสในตำนานเทพเจ้ากรีกที่รู้จักกันในภาษาอังกฤษว่า Three Graces (ไตรเทพี) เทพียูฟรอซินีเป็นธิดาของซูสและยูรีโนเม (Eurynome) และเป็นเทพีแห่งความสง่าและความงาม และความร่าเริง เทพียูฟรอซินีปรากฏเป็นหนึ่งในสามเทพีในรายละเอียดของภาพ ฤดูใบไม้ผลิ โดยซันโดร บอตตีเชลลีฤดูใบไม้ผลิ (อังกฤษ Primavera) เป็นจิตรกรรมที่เขียนโดยซานโดร บอตติเชลลี จิตรกรสมัยเรอเนซองส์คนสำคัญของอิตาลีที่ปัจจุบันตั้งแสดงอยู่ที่หอศิลป์อุฟฟิซิในเมืองฟลอเร็นซ์ในประเทศอิตาลี ซานโดร บอตติเชลลีเขียนภาพ “ฤดูใบไม้ผลิ” ราวปี ค.ศ. 1482 ในปี ค.ศ. 1551 จอร์โจ วาซารีกล่าวถึงภาพนี้ว่าเป็นการประกาศถึงการมาถึงของฤดูใบไม้ผลิ (อิตาลี “Primavera”) ที่เป็นภาพที่อยู่ในคฤหาสน์เมดิชิในคาสเตลโลไม่ไกลจาก “คฤหาสน์เพตราเอีย” ลอเรนโซ ดิ ปิแอร์ฟรานเชสโค เดอ เมดิชิ (Lorenzo di Pierfrancesco de’ Medici) ผู้เป็นลูกพี่ลูกน้องของลอเรนโซ เดอ เมดิชิซื้อคฤหาสน์นี้ในปี ค.ศ. 1477 ซึ่งทำให้สรุปว่าภาพ “ฤดูใบไม้ผลิ” เป็นภาพที่เขียนให้ปิแอร์ฟรานเชสโคเมื่อมีอายุ…

เทพีมอยเร (กรีก Μοῖραι, อังกฤษ Moirae หรือ Moerae หรือ The Fates) เป็นเทพีในตำนานเทพเจ้ากรีก บุตรีแห่งเทพซุสและเทพีเทมิส เป็นเทพีสามองค์ที่เป็นบุคลาธิษฐานของพรหมลิขิต ที่เทียบเท่ากับเทพีพาร์เซ (Parcae) ในตำนานเทพเจ้าโรมัน หรือเทพีนอร์นส์ (Norns) ในในตำนานเทพเจ้าเยอรมัน คำว่า “Μoira” ในภาษากรีก (μοῖρα) แปลตรงตัวว่าส่วนหนึ่ง ซึ่งเมื่อขยายส่วนออกไปแล้วก็เป็นชีวิตหรือพรหมลิขิต เทพีมอยเรควบคุมยานด้ายแห่งโชคชะตาของชีวิตของมนุษย์เดินดินทุกคนตั้งแต่เกิดจนตาย โคลโท (Clotho) มีหน้าที่ปั่นเส้นด้ายแห่งชีวิต (กำเนิดชีวิต) แลกคีลิศ (Lachesis) มีหน้าที่เป็นผู้ทอดเส้นด้าย (จากวัยเด็กไปถึงวัยชรา)อโทรพอส (Atropos) มีหน้าที่ตัดเส้นด้าย (หมดเวลาบนโลก)ประมวลเรื่องปรัมปราโรมัน หรือ ประมวลเรื่องปรัมปราละติน (อังกฤษ Roman mythology หรือ Latin mythology) หมายถึงความเชื่อเกี่ยวกับเทพเจ้าของผู้ที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ในลาติอุมและเมืองสำคัญ ๆ ในคาบสมุทรอิตาลีของโรมันโบราณ ที่อาจจะแบ่งได้เป็นสองส่วน ส่วนหนึ่งที่เป็นความเชื่อสมัยต่อมาและความเชื่อทางวรรณกรรมที่ประกอบด้วยความเชื่อที่มาจากประมวลเรื่องปรัมปรากรีก อีกส่วนหนึ่งเป็นความเชื่อเดิมที่เกิดขึ้นก่อนหน้าอิทธิพลกรีกที่มีลักษณะที่ค่อนข้างจะแตกต่างกับประมวลเรื่องปรัมปรากรีกในสมัยต่อมา เครดิตฟรี โรมันไม่มีบทบรรยายเกี่ยวกับเทพเจ้าที่เทียบเท่ากับเรื่องราวของ “สงครามไททัน” (Titanomachy)…

แพลลัส (อังกฤษ Pallas, กรีก Πάλλας) ในตำนานเทพปกรณัมกรีก มีเทพและเทพีหลายองค์ที่มีนามว่า แพลลัส อีกทั้งยังรวมไปถึงเจ้าชายองค์หนึ่งด้วย เทพีแพลลัสองค์แรกนั้นเป็นฉายาของอะธีนา บางแหล่งอ้างว่า เทพีแพลลัส เป็นเพื่อนเล่นขององค์เทพี ซึ่งเทพีแพลลัสเป็นพระธิดาของเทพไทรทัน หรือเทพไทรโทนิส ซึ่งเป็นพระบิดาอุปถัมภ์ของนาง วันหนึ่ง ขณะที่เทพีแพลลัสและเทพีอะทีนากำลังทะเลาะกันอยู่นั้น เทพซูส ก็ปรากฏร่างต่อหน้าทั้งสองพร้อมกับโล่ของพระองค์ ด้วยความตกใจกลัวจึงทำให้เทพีแพลลัสลืมหลบการโจมตีของเทพีอะทีนา นางได้เสียชีวิต และเทพีอะทีนาโศกเศร้าเสียใจกับการจากไปของนางและเปลี่ยนนามของนางเป็น แพลลัส อะทีนา นอกจากนี้เทพีอะทีนายังแกะสลักรูปปั้นของเทพีแพลลัสจากลำต้นของต้นไม้ซึ่งเรียกว่าพัลเลเดียม (Palladium) ซึ่งเทพีอะทีนาได้ทิ้งไว้กับเทพซูส ต่อมาอิเล็กตรา ผู้ถูกเกี้ยวโดยเทพซูสได้หนีพระองค์โดยการซ่อนตัวอยู่หลังรูปปั้นดังกล่าว อย่างไรก็ตาม เมื่อเทพซูสพบตัวอิเล็กตรา พระองค์ได้โยนรูปปั้นลงไปยังดินแดนแห่งอิเลียม (Ilium) หรือซึ่งก็คือกรุงทรอย นั่นเอง และ ณ ที่นี้อีลัส ได้สร้างวิหารเก็บรูปปั้นของเทพีแพลลัสเอาไว้ นอกจากนี้ยังมีบางแหล่งได้อ้างว่าแพลลัสเป็นเทพเจ้าเก่าแก่ที่ถูกรวมเข้ากับเทพีอะทีนาโดยชาวเอเธนส์เอง เครดิตฟรี แพลลัสยังเป็นไททันตนหนึ่งอีกด้วย ไททันแพลลัสเป็นโอรสของไททันคริอุซ และเทพียูริเบีย และเป็นพระสวามีของเทพีสติกซ์ ด้วย พระองค์เป็นพระบิดาของเทพซีลุส เทพีไนกี้ เทพคราตอส และเทพีไบอา (และบางครั้งยังเป็นพระบิดาของเทพีอีออส และไททันเซเรเน่ ด้วย) เทพแพลลัสองค์นี้เป็นเทพแห่งปัญญา…

แพน (อังกฤษ Pan, กรีก Πάν) เป็นเทพเจ้าในเทพปกรณัมกรีกที่คู่กับนิมฟ์ เป็นเทพเจ้าแห่งคนเลี้ยงแกะและฝูงแกะ ป่าเขา การล่าสัตว์ และดนตรีพื้นเมือง ชื่อของเทพแพนมาจากภาษากรีก “paein” ที่แปลว่า “ในท้องทุ่ง” (to pasture) ลักษณะของแพนเป็นกึ่งสัตว์กึ่งมนุษย์ที่เดินบนขาหลัง มีเขาเหมือนแพะ ลักษณะโดยทั่วไปคล้ายฟอน (faun) หรือ ซาไทร์ แพนทรงพำนักอยู่ในอาร์เคเดียเป็นเทพเจ้าแห่งท้องทุ่ง ป่าโปร่ง และลำธารน้ำป่าโปร่ง และเป็นผู้มีความเกี่ยวพันธ์กับการเจริญพันธุ์ (fertility) และฤดูใบไม้ผลิ นอกจากนั้นกรีกโบราณก็ยังเห็นว่าแพนทรงเป็นเทพเจ้าแห่งการวิพากษ์นาฏกรรม แพนเทียบเท่ากับฟอนัส (Faunus) ในเทพปกรณัมโรมัน ผู้เป็นพระบิดาของโบนาเดีย (Bona Dea) เทพเจ้าแห่งการเจริญพันธุ์ ในคริสต์ศตวรรษที่ 18 และ 19 แพนกลายมาเป็นเทพเจ้าองค์สำคัญของขบวนการจินตนิยมของยุโรปตะวันตกและในคริสต์ศตวรรษที่ 20 ในขบวนการของลัทธิเพกันใหม่ ศิลปะจินตนิยม (อังกฤษ Romanticism) เริ่มต้นขึ้นในช่วงหลังของคริสต์ศตวรรษที่ 18 ในยุโรปตะวันตก เป็นการเปลี่ยนแปลงของแนวคิดทางปรัชญา วรรณกรรม และศิลปกรรม อันนำมาซึ่งการปฏิวัติอุตสาหกรรมในยุโรป กำเนิดของศิลปะจินตนิยมมีส่วนมาจากการต่อต้านแนวคิดทางสังคมและการเมืองแบบเก่าของยุคแสงสว่าง รวมถึงปฏิกิริยาต่อต้านการศึกษาวิทยาศาสตร์เกี่ยวกับธรรมชาติ…

เบเอลเซบูล (อังกฤษ Beelzebub กรีก βεελζεβούβ ฮีบรู בעל זבוב‎ ) พญาแมลงวัน เป็นปีศาจตนหนึ่งในความเชื่อของคริสต์ศาสนาและกรีก เบเอลเซบูลเป็นราชาแห่งแมลงวัน และเป็นตัวแทนของ บาปตะกละ (Gluttony) หนึ่งในบาปเจ็ดประการ (Seven Deadly Sins) เป็นเทพแห่งโรคร้ายและความสกปรก มักอยู่ในร่างของแมลงวัน แต่เดิมนั้นเบเอลเซบูลเคยเป็นเทพของชาวซีเรีย เป็นราชาองค์ที่สอง หนึ่งในสามเทพเจ้าแห่งแอครอน (Akron) แห่งฟิลิสเทีย (Philistia) แต่แล้วก็ได้กลายเป็นเทพฝ่ายที่ไม่ดีในสมัยของกษัตริย์ Ahaziah เมื่อนักบวชผู้หนึ่งได้บอกกับพระองค์ว่า เมื่อใดที่ Ank (เบเอลเซบูล) มาเยือน เมืองนี้จะเกิดโรคร้ายระบาดไปทั่ว ผู้คนจะล้มตายนับสิบ และซากศพจะกองสูงเหนือหลังคาบ้าน ผู้คนจึงเชื่อว่าเบเอลเซบูลเป็นเทพแห่งโรคร้ายตั้งแต่นั้นม ในคาบาล่า เบเอลเซบูลได้ชื่อว่าเป็นหัวหน้าของ 9 กองพลนรก เบเอลเซบูลในความเชื่อของคริสต์ศาสนา เบเอลเซบูลในร่างของเทพ วาดโดย ไบรอัน ซีเวลล์ ในปี พ.ศ. 2448 ชื่อของเบเอลเซบูล ปรากฏในคัมภีร์พันธสัญญาใหม่ ว่าเป็นผู้ปกครองปีศาจ หรือเจ้าชายแห่งมวลปีศาจ ดังตัวอย่างในพระธรรมมัทธิว…

ไนกี (อังกฤษ Nike) ตามเทพปกรณัมกรีก เป็นเทพีบุคคลาธิษฐานแห่งชัยชนะ นางเป็นพระธิดาแห่งพาลลัส (Pallas) เทพแห่งปัญญาและนักรบ และสติกซ์ (Styx) เทพีแห่งความเกลียดชัง อาฆาตแค้น และเป็นพระขนิษฐาของคราตอส (Cratos) เทพแห่งพละกำลัง ไบอา (Bia) เทพีแห่งอำนาจและความรุนแรง และซีลัส (Zelus) เทพแห่งการต่อสู้ เทพีไนกีและเหล่าพี่น้องของนางเป็นผู้รับใช้ของซุส (Zeus) ตามตำนานเทพ เทพีสติกซ์นำพวกนางมาช่วยเหลือเทพซุสในศึกกับยักษ์ไททัน เทพีไนกีทำหน้าที่เป็นผู้ขับรถม้าศึก ภาพนี้มักปรากฏในผลงานศิลปกรรมคลาสสิก พระนามในตำนานเทพปกรณัมโรมันของนางคือ วิกตอเรีย (Victoria) ปีกของเทพีไนกีเป็นสัญลักษณ์ของลักษณะอันรวดเร็วแห่งชัยชนะ การสักการ เทพีไนกีได้รับการบูชาร่วมกับอธีนา (Athena) ผู้ซึ่งนางมีความเกี่ยวข้องอย่างใกล้ชิดด้วยหลังจากชัยชนะเหนือชาวเปอร์เชียนในยุทธการที่มาราธอน (Battle of Marathon) ช่วง 490 ปีก่อนคริสตกาล ว่ากันว่ารูปปั้นของเทพีอาธีนาแห่งพาร์ธีนอส ในวิหารพาร์ธีนอน (Parthenon) ในเอเธนส์ (Athens) มีเทพีไนกีกำลังยืนอยู่บนมือของนาง ศูนย์กลางวิหารพาร์ธีนอนยังรวมเอาสถานศักดิ์สิทธิ์แห่งเทพีอาธีนา ไนกี เข้าไว้ด้วย สถานศักดิ์สิทธิ์ดังกล่าวสร้างขึ้นราว 410 ปีก่อนคริสตกาล ชาวเอเธนส์ยังมีรูปปั้นของเทพีไนกีอยู่ ณ…